Hoge bloeddruk valt meestal niet te genezen, maar kan wel onder controle worden gehouden met o.a. een wijziging in levensstijl en/ of een behandeling.

• Een te hoge zoutinname kan leiden tot een hoge bloeddruk. Verminder je zoutverbruik.
• Op de website wwww.zoutwijzer.hartstichting.nl kun je het zoutgehalte van meer dan 100 levensmiddelen raadplegen. Ideaal is niet meer dan 6 gram zout per dag te eten.
• Voeg geen zout tijdens het bereiden van de maaltijd of aan tafel.
• Vervang zout door verse of gedroogde kruiden zoals peper, nootmuskaat, peterselie, bieslook, ui, citroen,… .
• Vermijd gemarineerd vlees van bij de slager of winkel. Je kunt marinades ook zelf maken, zonder toevoeging van zout.
• Vermijd voedingsmiddelen die van nature veel zout bevatten, zoals:
• kant- en klare maaltijden.
• gerookte en gezouten vleeswaren en gerookte vis.
• opgelegde vis zoals rolmops.
• kaas (harde kaas, franse kazen, feta,…). Zachte kazen zoals platte kaas, cottage cheese, mozzarella, ricotta,… bevatten weinig zout.
• bouillonblokjes. Bereid bij voorkeur zelf een bouillon van vlees, vis of groenten.
• kruidenmengelingen (kippenkruiden, spaghettikruiden,…). Deze zijn vaak ook te verkrijgen in een zoutarme variant.
• augurken, zilveruitjes, pickles.
• mosterd, ketchup, sojasaus, worcestersaus, sambal.
• zoute snacks zoals gezouten nootjes, chips, zoutkoekjes,…
• water met een hoog zoutgehalte (vichy, appolinaris).
• Bij bepaalde kooktechnieken blijft de smaak beter bewaard. Denk aan grillen, stomen of bereidingen in papillot.
• In de apotheek kun je ook vervangzout verkrijgen. Het is echter beter om te wennen aan een voeding arm aan zout. Vervangzout doet het verlangen naar zout niet afnemen.
• Omega-3-vetzuren spelen mogelijk een rol in het verlagen van de bloeddruk. Zet 1x per week vette vis op het menu zoals zalm, makreel, forel,... Vermijd vissoorten ingelegd op azijn omwille van het hoge zoutgehalte.
• Beperk de vet-inname. Kies voor mager vlees en magere zuivelproducten.
• Kalium speelt een rol in het op peil houden van de bloeddruk. Verse groenten, peulvruchten en vers en gedroogd fruit zijn goede bronnen van kalium. Nierpatiënten moeten echter de kaliuminname vaak beperken. Spreek hierover met je arts.
• Beperk het gebruik van cafeïne uit koffie, thee en cola.
• Probeer het drinken van alcohol te beperken, zeker niet meer dan 2 glazen per dag en liefst niet elke dag.
• Streef een gezond gewicht na. Beweging en een gezonde voeding zijn belangrijk omdat hoge bloeddruk een hoger riscio voor aderverkalking betekent.
• Stop met roken. Roken is heel schadelijk voor hart en vaten.
• Als je medicatie tegen hoge bloeddruk voorgeschreven krijgt, moet je deze heel consequent blijven innemen, ook al heeft u geen last van klachten van hypertensie.
• Neem regelmatig zelf je bloeddruk. Doe dit bijvoorbeeld enkele malen per dag en op vaste tijdstippen. Neem een dergelijk schema mee naar uw huisdokter. Zo kan je arts je toestand en de werkzaamheid van je geneesmiddelen beter beoordelen. Let wel: Hypertensie is complexer dan het lijkt. Door zelf je bloeddruk te meten kan je bijkomende informatie geven aan je arts en ben je meer betrokken bij de behandeling. Zelf conclusies trekken uit de metingen en beslissingen nemen over je behandeling is uit den boze!
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging en ontspanning.
• Volg zo nodig een cholesterolverlagend dieet in overleg met je arts.

Welke soort bloeddrukmeter kiezen?

• Verkies een toestel dat de bloeddruk ter hoogte van de bovenarm meet, en niet ter hoogte van de pols. Gebruik een gevalideerd (is niet hetzelfde als "getest" ) toestel, zo ben je zeker van een goede meting.
• Zorg dat de manchet (bevestigingsstrook) van het toestel aangepast is aan je armomtrek.
  

Hoe kan ik correct mijn bloeddruk meten?

• Lees vóór het eerste gebruik aandachtig de handleiding door.
• Meet je bloeddruk steeds aan dezelfde arm.
• Meet je bloeddruk steeds op vaste tijdstippen van de dag, bijvoorbeeld 's morgens, 's middags en 's avonds.  Dat maakt vergelijken makkelijker.
• Meet tenminste één uur na de maaltijd.
• Zorg voor en rustige omgeving en meet liefst zittend, met je arm in rust boven een tafel (tenzij je arts iets anders aanbeveelt).
• Meet niet met een volle blaas.
• Koffie of sigaretten moeten een half uur vóór het meten worden vermeden.
• Rust 5 minuten voor je gaat meten.
• Haal je arm uit de mouw en doe je horloge en je juwelen uit.
• Zorg ervoor dat je arm ontbloot, ontspannen en ondersteund is. De elleboog moet gebogen zijn en de armband (manchet) ter hoogte van het hart.
  
• Tijdens het meten mag je niet spreken of bewegen, want dat beïnvloedt de meting.
• Wacht best 5 minuten vooraleer je een tweede meting doet.

Wat zijn de streefwaarden?

• De streefwaarde voor een thuismeting is kleiner dan 135/85 mmHg.
• Bewaar je gegevens. Dit kan in het geheugen van je bloeddrukmeter of je kunt ze noteren. Deze waarden geven de arts veel informatie over het effect van je behandeling.

• Een belangrijke taak van de nieren is het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam. Bij ernstige nierschade kunnen afvalstoffen zich opstapelen. Daarom is het vaak nodig om de voeding aan te passen. Het kan hierbij gaan om een beperking van zout, eiwit, fosfor, kalium en vocht. De richtlijnen zijn voor iedere patiënt anders. Volg steeds het advies van je arts.  
• Om de nierschade te beperken worden vaak geneesmiddelen voorgeschreven. Neem deze geneesmiddelen strikt in volgens de richtlijnen van je arts of apotheker.
• Veel nierpatiënten hebben een te hoog fosforgehalte in het bloed. Dit kan aanleiding geven tot jeuk. Een vette zalf of talkpoeder kan dan helpen. Vraag meer raad aan je apotheker.
• Beweeg voldoende. Beweging houd je niet enkel fysiek maar ook mentaal fit.
• De Nierstichting  heeft een aantal tools om je te helpen: de zoutmeter - zoutquiz - zoutvergelijker - kruidenwijzer
• Blijf zoveel mogelijk aan het werk. Dit voorkomt niet enkel financiële problemen. Werk geeft structuur en zin aan het leven en je blijft sociale contacten onderhouden.
• Bespreek je aandoening met je naasten. Het is belangrijk om praktische zaken te bespreken, maar praat ook over je gevoelens, zorgen en verwachtingen.  
• Praat over je nierziekte met je omgeving. Wanneer ze weten wat je hebt, kunnen ze ook meer begrip tonen op momenten dat je je niet goed voelt
• Durf hulp te vragen. Ga eventueel na of je recht hebt op thuishulp. Zo houd je meer energie en  tijd over om dingen te doen die je leuk vindt.
• Bij bepaalde nierziekten en ernstige nierschade is de vruchtbaarheid, zowel voor mannen als vrouwen, minder dan normaal. Heb je een kinderwens? Spreek hier dan over met je arts.
• Sommige patiënten met nierinsufficiënte ervaren problemen met seksualiteit (minder zin in seks, erectieproblemen, droge vagina,…). Deze problemen kunnen het gevolg zijn van een combinatie van factoren. Veel factoren zijn behandelbaar. Spreek hier over met je arts of een psycholoog/seksuoloog.

Het ontstaan van diabetische nefropathie kan vaak voorkomen worden met een gezonde levensstijl. Ook bij beginnende nierschade kan het proces sterk vertraagd worden met enkele leefstijlregels.  

• Houd je bloedsuiker strikt onder controle.
• Houd je bloeddruk onder controle.
• Houd je gewicht onder controle.
• Rook niet.
• Beweeg voldoende.
• Kies voor een gezonde en gevarieerde voeding met veel groenten en fruit.
• Wees matig met zout.
• Wees matig met dierlijke eiwitten. De belangrijkste bronnen van dierlijke eiwitten zijn vlees, vis en zuivelproducten. 

Een belangrijke taak van de nieren is het regelen van de vochtbalans en het  verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam. Wanneer de nieren niet meer goed werken kan het lichaam problemen hebben om het teveel aan afvalstoffen en vocht te verwijderen. Vaak zijn er aanpassingen nodig in de voeding. Deze aanpassingen verschillen sterk van patiënt tot patiënt en moeten steeds met de arts besproken worden. Algemeen kan het gaan om een beperking van vocht, eiwit, fosfor en kalium.

Vocht

Hoeveel vocht je als nierpatiënt mag gebruiken, wordt berekend op basis van jeurineproductie. Hierbij wordt de urine die je over een periode van 24u vormt gemeten. Bij het aantal ml urine dat je produceert wordt 500 ml tot 750 ml bijgeteld.

• Verdeel de vochtinname over de hele dag. Drink uit kleine glazen en neem kleine slokjes.
• Vermijd zoute en sterk gekruide voedingsmiddelen. Zo voorkom je een sterk dorstgevoel.
• Neem je medicatie in bij het drinken bij de maaltijd of bij het dessert (pudding, yoghurt,…)
• In plaats van de drinken kun je ook je mond spoelen met water.
• Indien je last hebt van een dorstgevoel kan een ijsblokje helpen (komt overeen met ongeveer 15 ml vocht). Ook de lippen bevochtigen met een schijfje citroen kan helpen.

Eiwitten

Eiwitten worden in het lichaam afgebroken tot ureum, een afvalstof die normaal door de nieren wordt verwijderd. Wanneer de nieren niet meer goed werken stapelt ureum zich op in het lichaam. Daarom moet de eiwitinname vaak beperkt worden. Hoeveel eiwitten je mag eten, is afhankelijk van het ureumgehalte in je bloed.

De voornaamste bronnen van eiwitten zijn vlees, vis, eieren, soja en zuivelproducten (kaas, melk, yoghurt,…).  

Fosfor

Wanneer fosfor zich ophoopt in het lichaam, kan dit aanleiding geven tot gewrichtspijn, botontkalking en jeuk. De fosforinname moet dan ook vaak beperkt worden. De  belangrijkste bronnen van fosfor zijn:

• Zuivelproducten (melk, kaas, yoghurt,…). Vooral smeer- en smeltkazen bevatten erg veel fosfor.  
• vlees, vis, vleesvervanger.  Vermijd vooral orgaanvlees (hersenen, lever, nier,..) en wild.
• Eidooiers. Gebruik maximaal 1 eidooier per week.
• Volkoren producten: volkoren brood, volle rijst, volkoren deegwaren, muesli, volkoren ontbijtgranen, havermout.
• Peulvruchten (erwten, kikkererwten, linzen, bonen).
• Noten, zaden, pitten.
• Gedroogd fruit.
• Chocolade (chocopasta, chocoladekoekjes,…).
• Cola en andere frisdranken (tonic, bitter lemon,…).
• Bier, advocaat.

Je arts kan in soms fosfaatbindende medicatie voorschrijven. Neem deze medicatie in bij de maaltijd. Ook bij tussendoortjes die rijk zijn aan fosfor (yoghurt, pudding,…).

Kalium

Wanneer kalium zich ophoopt in het lichaam kan dit leiden tot ernstige hartritmestoornissen. Wanneer de nieren  niet meer goed werken moet kalium in de voeding beperkt worden. De belangrijkste bronnen van kalium zijn:

• Aardappelen.
• Volkoren graanproducten (volkoren brood, volle rijst, volkoren deegwaren, muesli, volkoren ontbijgranen).
• Zuivelproducten.
• Groenten.
• Fruit en gedroogd fruit.
• Groenten- en fruitsappen.
• Noten, pitten, zaden.
• Peulvruchten (erwten, kikkererwten, linzen, bonen).
• Chocolade (chocopasta, chocoladekoekjes,…).

Via een aantal maatregelen bij het koken kan de kaliuminname al beperkt worden:

• Kook groenten en aardappelen 2 keer. Breng je groenten of aardappelen aan het koken en giet af. Neem nieuw water en laat opnieuw koken totdat de groenten/aardappelen gaar zijn.
• Maak je frieten zelf. Kook de aardappelen eerst vooraleer ze te frituren.
• Vermijd stomen, koken in de microgolfoven, bakken in de oven of wokken.
• Vervang aardappelen regelmatig door witte rijst of witte deegwaren. Deze bevatten in vergelijking veel minder kalium.

Zout

Wanneer de nieren niet meer goed werken zijn ze niet en staat om het teveel aan zout uit het lichaam te verwijderen. Een te hoge zoutinname kan dan leiden tot vochtophoping (oedeem) en een hoge bloeddruk. De chemische naam voor zout is natriumchloride (NaCl). Wanneer je een zoutbeperkt dieet moet volgen, moet je het natriumgehalte in de voeding beperken. Kijk op de verpakking van etenswaren dus steeds naar de term natrium.

Volgende adviezen kunnen helpen om je zoutinname te beperken:

• Voeg geen zout toe bij het koken.
• Vermijd voeding die veel zout bevat, zoals:
• kant- en- klare kruidenmengelingen (kipkruiden, spaghettikruiden,…) en bouillonblokjes.
• kant-en-klare maaltijden.
• kant-en-klare  sauzen, soep uit blik, instantsoep
• gerookte en gezouten vleeswaren, gerookte vis.
• opgelegde vis zoals rolmops.
• kaas, smeer- en smeltkazen. Kies bij voorkeur zachte kazen zoals platte kaas, cottage cheese, mozzarella,… .
• voedingsmiddelen op azijn zoals augurken, zilveruitjes, pickles,… .
• mosterd, ketchup, sojasaus, worcestersaus,… .
• zoute snacks zoals gezouten nootjes, chips, zoutkoekjes,…
• water met een hoog zoutgehalte (vichy, appolinaris,…).

OPGELET: Gebruik geen ‘vervangzout’ of ‘dieetzout’. Deze hebben een hoog kaliumgehalte.