Het vrouwelijk lichaam bereidt zich iedere maand voor op een eventuele zwangerschap. Hormonen in het lichaam zorgen ervoor dat er elke maand een eicel tot rijping komt. Tegelijkertijd wordt het slijmvlies in de baarmoeder dikker zodat een eventueel bevruchte eicel zich kan innestelen. Indien de eicel niet bevrucht wordt, ontstaat er een bloeding waarbij de eicel en het slijmvlies afgestoten worden. Dit proces wordt de menstruatiecyclus genoemd. Een cyclus, of de periode tussen twee bloedingen, duurt gemiddeld 28 dagen. De bloeding zelf kan twee tot zeven dagen aanhouden, waarbij een vrouw gemiddeld 50ml bloed verliest. De menstruatie kan echter sterk verschillen van vrouw tot vrouw.

In de puberteit en in de jaren voor de menopauze is de menstruatie vaak onregelmatig. Ook in andere levensfasen kan de menstruatie veranderen. Schommelingen zijn meestal geen reden tot ongerustheid. Wanneer de bloedingen onverwacht hevig of langdurig zijn, of op onverwachte momenten optreden is verder onderzoek aangewezen.

Men spreekt van stoornissen in de menstruatie bij:

• hevig bloedverlies tijdens de menstruatie of menorragie;
• tussentijds of onregelmatig bloedverlies (metrorragie);
• bloedverlies na de menopauze;
• contactbloeding (of postcoïdale bloeding);
• uitblijven van de menstruatie of amenorroe;
• hevige menstruatiepijn of dysmenorroe.

Lees meer

Lees minder

Stoornissen in de menstruatiecyclus zijn doorgaans het gevolg van schommelingen in de hormoonspiegels. Deze schommelingen komen vaak voor tijdens de puberteit of in de jaren voor de menopauze. Ze kunnen ook het geovolg zijn van:

• het gebruik van bepaalde medicatie.
• het gebruik van anticonceptiepil of hormoonspiraal.
• aandoeningen aan de schildklier.
• aandoeningen aan de hypofyse of hypothalamus.
• veel sporten, gewichtsverlies, stress of spanning.

In de meeste gevallen herstelt de menstruatie zich spontaan.

Andere mogelijke oorzaken:

• chlamydia (seksueel overdraagbare aandoening);
• afwijkingen aan de baarmoeder of geslachtsorganen;
• ontsteking van de geslachtsorganen;
• baarmoederhalskanker;
• stollingsstoornissen.

Lees meer

Lees minder

Om een idee te krijgen van de mogelijke oorzaak van de menstruatiestoornis kan het nuttig zijn om bij te houden:

• wanneer je bloed verliest.
• hoeveel bloed je ongeveer verliest.
• wanneer je seksueel contact hebt gehad.
• of er bloedverlies optreedt tijdens of na seksueel contact.
• of je anticonceptiemiddelen en andere medicatie gebruikt.
• of je eventuele pijnklachten hebt.
• of er ingrijpende veranderingen zijn geweest in je leven.

Lees meer

Lees minder

Raadpleeg je arts indien:

• er na de leeftijd van 16 jaar nog geen eerste menstruatie is geweest.
• je menstruatiecyclus anders verloopt dan voorheen en zich na enkele maanden niet spontaan herstelt.
• er bloedverlies optreedt tijdens of na het vrijen.
• het bloedverlies of pijnklachten je hinderen in je dagelijkse activiteiten.
• je last hebt van vermoeidheid;
• er bloedverlies optreedt na de menopauze;
• je je zorgen maakt.

Lees meer

Lees minder

Mogelijke onderzoeken

Gynaecologisch onderzoek
De gynaecoloog onderzoekt de uitwendige en inwendige geslachtsorganen.

Vaginaal toucher
Om de inwendige geslachtsorganen te onderzoeken brengt de gynaecoloog één of twee vingers in de vagina terwijl er met de andere hand op de buik wordt gevoeld.

Uitstrijkje
Er wordt een speculum (eendenbek) in de vagina geplaatst zodat de vagina en baarmoederhals bekeken kunnen worden. Eventueel wordt er een uistrijkje genomen. Hierbij worden met een borsteltje wat cellen genomen van de baarmoederhals. Deze cellen worden uitgestreken op een glaasje en vervolgens onderzocht in het labo.

SOA test
Afhankelijk van de SOA die men wil testen, worden bloed, urine en/of afscheiding van de vagina onderzocht in het labo.  

Inwendige echografie
Via een inwendige echografie kunnen de inwendige geslachtsorganen (baarmoeder, eierstokken) in beeld gebracht worden. Hierbij wordt er een dunne echokop via de vagina ingebracht.

Hysteroscopie
Bij een hysteroscopie wordt er een kijkbuis in de vagina ingebracht om zo naar de binnenkant van de baarmoeder te kijken.

Lees meer

Lees minder

Het is normaal dat de menstruatie een tijdje wegblijft in volgende situaties:

• puberteit;
• jaren voorgaand aan de menopauze;
• zwangerschap;
• tot enkele maanden na de bevalling;
• borstvoeding;
• na stoppen met anticonceptiepil (tot 1 jaar na stop).

Neem contact op met je arts wanneer:

• er na de leeftijd van 16 jaar nog geen eerste menstruatie is geweest.
• de menstruatie langer dan zes maanden uitblijft en je voorheen een regelmatige cyclus had.

Je kunt voor jezelf al nagaan wat de mogelijke oorzaak kan zijn:

• Zou het kunnen dat je zwanger bent? Doe dan een zwangerschapstest.
• Zijn er ingrijpende veranderingen geweest in je leven?
• Heb je veel last van stress of spanningen? Kun je hier iets aan veranderen? Spreek er eventueel over met een naaste, je arts of een psycholoog.
• Doe je heel intensief aan sport? Door minder intensief te sporten komt de menstruatie dikwijls vanzelf weer op gang.
• Ben je op korte tijd veel gewicht verloren of ben je erg mager? Spreek hier eventueel over met een diëtist of psycholoog. Bij een gezond eetpatroon en een gezond gewicht komt de menstruatie dikwijls vanzelf weer op gang.
• Ben je andere medicatie gaan gebruiken? Bespreek dit met je arts.

Wanneer de menstruatie een tijdje uitblijft, betekent dit niet dat je niet meer vruchtbaar bent. Blijf steeds een voorbehoedsmiddel gebruiken indien er geen zwangerschapswens is.

Contacteer steeds je arts bij bloedverlies na de menopauze. Ook als het bloedverlies vanzelf stopt.

Hierbij kan het nuttig zijn, vooraf, volgende te noteren:

• wanneer je bloed verliest;
• hoeveel bloed je ongeveer verliest;
• gebruik van medicatie;
• ingrijpende veranderingen in je leven (stress, spanning);
• wanneer je seksueel contact hebt gehad;
• of het bloedverlies optreedt tijdens of na seksueel contact.

Contacteer steeds je arts bij bloedverlies na het vrijen of wanneer je menstruatiecyclus anders verloopt dan je gewend bent.

Volgende informatie kan de arts helpen bij het stellen van de juiste diagnose:

• wanneer je bloed verliest.
• hoeveel bloed je ongeveer verliest.
• wanneer je seksueel contact hebt gehad.
• of het bloedverlies optreedt tijdens of na seksueel contact.
• het gebruik van anticonceptie en andere medicatie.

In de meeste gevallen wordt er geen duidelijke oorzaak gevonden voor menorragie. Schommelingen in de hormoonproductie kunnen er voor zorgen dat bloedingen heviger worden dan voordien. Andere vrouwen hebben vanaf de puberteit al hevige bloedingen. Meestal is er geen reden tot ongerustheid. Raadpleeg je arts indien:

• het bloedverlies erger wordt.
• het bloedverlies of pijnklachten je hinderen in je dagelijkse activiteiten.
• je snel moe bent.
• je zich zorgen maakt.

Het kan dan nuttig zijn om, vooraf, al volgende te noteren:

• wanneer je bloed verliest;
• hoeveel bloed je ongeveer verliest;
• eventuele pijnklachten;
• ingrijpende veranderingen in je leven (stress, spanning);
• het gebruik van anticonceptie en andere medicatie.

Een onregelmatige menstruatie of tussentijds bloedverlies is meestal tijdelijk, gaat vaak vanzelf over en is in de meeste gevallen geen reden tot ongerustheid. Raadpleeg je arts indien:

• je menstruatie onregelmatig blijft.
• bloedingen steeds heviger worden.
• er bloedverlies optreedt tijdens of na het vrijen.
• tussentijds bloedverlies dat blijft aanhouden.
• je pijn hebt bij bloedverlies.
• je zich zorgen maakt.  

Het kan dan nuttig zijn om, vooraf, al volgende te noteren:

• wanneer je bloed verliest en hoeveel.
• het gebruik van anticonceptie en andere medicatie.
• ingrijpende veranderingen in je leven (stress, spanning).
• wanneer je seksueel contact heeft gehad.
• of er bloedverlies optreedt tijdens of na seksueel contact.

Lees minder

Lees meer