Atherosclerose, of (slag)aderverkalking, is een aandoening waarbij de slagaders geleidelijk vernauwen en minder elastisch worden.

Slagaders zijn bloedvaten die de weefsels en organen voorzien van zuurstofrijk bloed.

Vetten zoals cholesterol, die in de bloedbaan circuleren, kunnen zich ophopen en afzetten tegen de binnenwand van de bloedvaten. Deze vetafzettingen worden ook plaques genoemd en bemoeilijken de bloedstroom. De vorming van deze plaques is een langzaam proces dat al op jonge leeftijd start .

Klachten treden pas op wanneer er minder bloed, en dus zuurstof, naar de organen en weefsels stroomt of wanneer een slagader volledig is afgesloten.

Atherosclerose kan optreden bij slagaders in elk deel van het lichaam. Afhankelijk van het lichaamsdeel dat wordt afgesloten, kan dit leiden tot bepaalde aandoeningen:

• kransslagaders (naar hart): angina pectoris, hartinfarct;
• aorta: aneurysma;
• halsslagader (naar hersenen): TIA, beroerte;
• benen: etalagebenen (claudicatio intermittens).

Lees meer

Lees minder

Plaques ontstaan na een ontstekingsreactie bij beschadiging van de slagaderwand. Bij herstel blijft er een harde plek achter (zoals een korstje op de huid) waarop zich onder andere vetten en bloedcellen vastzetten.

Bij het ouder worden neemt het aantal en de grootte van de plaques toe.

Bij sterke vernauwing van de slagaders krijgen de weefsels en organen te weinig zuurstof en treden er pijnklachten op. Een plaque kan ook openbarsten, waarbij de inhoud in contact komt met het langsstromende bloed. Er wordt een stolsel gevormd dat de slagader kan afsluiten, of het stolsel kan afbreken en elders een afsluiting veroorzaken.

Plaquevorming treedt bij iedereen op maar een aantal risicofactoren versnellen het proces en verhogen zo het risico op aandoeningen die het gevolg zijn van atherosclerose:

• roken;
• ongezond eten;
• overgewicht;
• te weinig lichaamsbeweging;
• hoge bloeddruk (hypertensie);
• hoge cholesterol:
• diabetes;
• erfelijkheid;
• geslacht.

Lees meer

Lees minder

Atherosclerose kan niet genezen worden. Het proces van plaquevorming kan wel vertraagd worden door de risicofactoren aan te pakken. Zorg voor een gezonde levensstijl.

• Stop met roken.
• Als je te zwaar bent, probeer dan af te vallen.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen,… .
• Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Dit wil zeggen:
• Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
• Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
• Zet twee maal per week vis op het menu en kies daarbij één maal voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
• Wees matig met zout.
• Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.

Lees meer

Lees minder

Of en welke klachten optreden is afhankelijk van de betrokken slagaders. Raadpleeg steeds je arts bij klachten die kunnen wijzen op een slechte doorbloeding.

Mogelijke klachten zijn:

• pijn in de benen en steeds grotere moeite om te lopen.
• pijn ter hoogte van de borst (bij inspanning).
• wazig zien, dubbelzien.
• krachtsverlies in gelaat, arm of been.
• duizeligheid, evenwichtsstoornissen.
• zeer hevige hoofdpijn.
• misselijkheid, klam en zweten.
• ….

Lees meer

Lees minder

Angiografie
Een angiografie is een beeldvormingsonderzoek waarbij er röntgenbeelden worden gemaakt van de bloedvaten.

Coronarografie
Een coronarografie is een beeldvormingsonderzoek waarbij er röntgenbeelden worden gemaakt van de kransslagaders.

Angioplastiek
Angioplastiek, of dotteren, is een ingreep waarbij vernauwde of verstopte slagaders behandeld worden.

Lees meer

Lees minder

Lees minder

Lees meer

Stoppen met roken is moeilijk. Daarom is het heel belangrijk dat je dit goed voorbereidt. Bedenk op voorhand wat voor jezelf de voordelen zijn van stoppen.
Denk ook eens na over wat je moeilijk vindt aan stoppen. Zo heb je van tevoren de moeilijke situaties (bijvoorbeeld op café) reeds doordacht. Je komt dan minder snel voor verrassingen te staan tijdens het stoppen.

• Vermijd stress. In zulke situaties, greep je vóór het stoppen met roken waarschijnlijk automatisch naar je sigaret.
• Vermijd alcohol. Alcohol en roken gaan bij een roker vaak samen. Het drinken van alcohol is dan met het roken verbonden geraakt en kan het verlangen naar roken oproepen.
• Zorg dat er geen sigaretten, aanstekers of asbakken meer in huis zijn als je stopt met roken. Anders maak je het jezelf onnodig moeilijk.
• Vermijd ruimtes waar gerookt wordt.
• Leg je stopdatum vast. Geef deze ook door aan je vrienden en familie. Zij kunnen je dan helpen. Ze weten dat je last hebt van het stoppen en hebben er begrip voor als je wat sneller geïrriteerd bent.
• Stop in één keer. Je hebt dan meer kans op succes. Als je een beetje blijft roken, blijft je lichaam gewend aan de nicotine. Je krijgt snel weer zin in een sigaret.
• Light sigaretten zijn ook geen alternatief, want ook in deze zit er uiteraard tabac.

Als je nog maar net gestopt bent, zul je vaak nog zin krijgen om te roken. Zulke momenten duren meestal niet langer dan enkele minuten. Je kunt het vergelijken met een golf: hij komt op, bereikt zijn hoogtepunt en ebt weg. Na verloop van tijd worden de periodes tussen de momenten waarop je zin hebt om te roken steeds groter. De zin in roken neemt dus af. Het komt erop aan die momenten goed door te komen en dit lukt het best door met trucs de aandacht af te leiden.

• Doe iets anders als je trek krijgt in een sigaret. Bel iemand op, maak een wandeling, onderneem iets. Eet een stuk fruit, drink een glas water, zucht een paar maal diep en houd even de adem in, voordat je weer langzaam uitblaast, alsof je inhaleert.
• Concentreer je op een taak die je volledige aandacht vereist.
• Denk vooral niet: "Eentje maakt niet uit" of "Ik heb er wel één verdiend." Probeer die negatieve gedachten te vermijden en stel positieve gedachten in de plaats: "Ik heb het roken niet nodig om in een betere stemming te komen" of " Ik rook nu al zoveel dagen/ weken niet, dat wil ik volhouden."
• Beloon jezelf! Een beloning geeft iets extra positiefs aan het niet-roken. Geef jezelf ook regelmatig een compliment. Je hebt alle reden om heel trots op jezelf te zijn.
• Blijf alert. Een gewaarschuwd mens telt voor twee!
• Leef van dag tot dag. Zeg tegen jezelf: "Vandaag rook ik niet!" Maak je nog geen zorgen over morgen.
• De Tabak Stop Lijn is een gratis telefoonnummer voor informatie en advies over stoppen met roken: 0800 111 00. Surf ook eens naar www.tabakstop.be.

Een gezonde leefstijl is belangrijk om de kans op hart- en vaatziekten te verminderen. De pijlers van een gezonde leefstijl zijn een gezonde voeding, voldoende beweging, een normaal lichaamsgewicht en niet roken.

Hieronder enkele belangrijke richtlijnen bij een verhoogde cholesterol.

Eet niet teveel
Voedsel is een belangrijke brandstof voor het lichaam. De brandstof voor ons lichaam wordt uitgedrukt in calorieën (energie).  Calorieën worden aangeleverd onder vorm van vetten, koolhydraten (suikers), eiwitten en alcohol. Wanneer je meer eet dan je op dat moment verbruikt, zet het lichaam dit ‘overschot’ aan calorieën om in triglyceriden (vetopslag). Een teveel aan vetten kan het lichaam als dusdanig stockeren. Een teveel aan koolhydraten en alcohol zet het lichaam eerst om in triglyceriden om vervolgens te bewaren als vetreserve. Zo hebben niet enkel vetten, maar ook koolhydraten en alcohol  een invloed op het de hoeveelheid triglyceriden in het bloed.

Beperk de inname van verzadigde vetten
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie soorten vetten:

• Verzadigde vetten worden ook de slechte vetten genoemd en verhogen het cholesterolgehalte. 
• Bronnen: dierlijke producten (vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, snacks,…).
• Onverzadigde vetten worden de goede vetten genoemd. Ze werken cholesterolverlagend.
• Bronnen: plantaardige olie (olijfolie, zonnebloemolie,…), noten, zaden, vette vis.
• Transvetten ontstaan wanneer vloeibare vetten (onverzadigd) omgezet worden in vaste vetten (verzadigd). Dit gebeurt via een chemisch proces. Transvetten zijn zeer ongezond. Ze verhogen de LDL-cholesterol en verlagen de HDL-cholesterol.
• Bronnen: geharde vetten (margarine), koekjes, chips, fastfood, gebak,... .

Door de inname van verzadigde vetten en transvetten te beperken, kan het cholesterolgehalte al sterk dalen. Onverzadigde vetten hebben een positieve invloed op de cholesterol. Omdat vetten erg veel calorieën bevatten worden alle vetten, dus ook de onverzadigde, best met mate gebruikt.

Beperk het gebruik van alcohol
Een hoge alcoholinname kan leiden tot een stijging van de hoeveelheid triglyceriden in het bloed. Drink niet meer dan twee glazen alcohol per dag.

In onderstaande tabel een overzicht van voedingsmiddelen die cholesterolverhogend en cholesterolverlagend werken.

Beweging heeft onder meer een gunstige invloed op het cholesterolgehalte en de bloeddruk. Bovendien zal beweging je helpen om je gewicht onder controle te houden.

Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Je verbrandt zo extra calorieën, wat kan helpen om op gewicht te blijven. Meer bewegen wil niet zeggen meer sporten.

• Probeer actief te zijn door meer lichamelijke activiteiten in te bouwen in je dagelijks leven. Bijvoorbeeld:

• Ga met de fiets naar het werk.
• Maak tijdens de pauze een ommetje.
• Doe je boodschappen te voet of met de fiets.
• Ga niet naar de carwash maar was de auto zelf.
• Werk regelmatig in de tuin.
• Parkeer de auto wat verder van je bestemming.
• Indien je de bus of tram neemt, stap dan enkele haltes eerder af.
• Neem de trap in plaats van de lift.

• Let op je grenzen. Als je niet gewend bent om te sporten, overleg dan eerst met je arts. Deze kan samen met je nagaan of je veilig kunt sporten en welke vormen van beweging geschikt zijn voor jou.
• Bouw beweging geleidelijk aan op, neem voldoende rustmomenten. Luister naar je lichaam. Je lichaam geeft zelf aan wat het kan hebben. je gaat te ver als je tijdens de inspanning niet meer kunt praten en buiten adem raakt. Na de inspanning zouden je hartslag en ademhaling binnen een paar minuten weer op hun normale niveau moeten zijn.

Je levensstijl aanpassen betekent dat je nieuwe gewoonten moet aanleren. Dat kan lastig zijn. Enkele tips:

• Verander je gewoonten stap voor stap.
• Gebruik zoetmiddel in koffie/thee of voeg wat minder suiker toe.
• Beleg je boterham dun.
• Vervang volvette (48+) kaas door magere kaas (20+ tot 30+).
• Kies voor magere yoghurt. Neem natuuryoghurt waar je zelf eventueel vers fruit aan kan toevoegen. Zoet met zoetstof in plaats van suiker.
• Gebruik puur rundergehakt in plaats van gemengd gehakt.
• Vervang mayonaise door een light dressing. Pickles of mosterd zijn een caloriearm en lekker alternatief.
• Ga eens te voet naar de winkel of neem de fiets voor korte verplaatsingen.
• Neem de trap in plaats van de lift.
• Parkeer je auto wat verder.

• Voorkom verleidingen.
• Ga altijd winkelen na het eten. Voorkom dat je honger hebt voor je een winkel binnen gaat. Maak vooraf een boodschappenlijstje en houd je eraan.
• Wat niet in huis is, kan je ook niet opeten. Koop geen snoep, koeken, snacks,….
• Eet op vaste tijdstippen. Neem drie hoofdmaaltijden en twee tot drie tussendoortjes per dag. Zo voorkom je dat je hongerig bent en gaat ‘grazen’.
• Ga steeds aan tafel zitten voor te eten, ook voor tussendoortjes. Doe ondertussen geen andere dingen (tv kijken, lezen,…).
• Kook niet meer dan je nodig hebt. Schep de borden al op in de keuken en zet geen extra pannen of schalen op tafel.

• Zoek hulp
• Zoek steun bij je gezinsleden. Bespreek ingrijpende verandering, zoals verandering van de maaltijden, vooraf en maakt duidelijke afspraken.
• Zoek een groepsport. Anderen kunnen je zo motiveren om vol te houden.
• Laat je begeleiden door een diëtist.

• Zoek afleiding bij een ‘eetbui’
• Ga wandelen, fietsen, joggen.
• Poets je tanden of neem een kauwgum.
• Zorg voor een bezigheid. Ga poetsen, in de tuin werken, een schilderij ophangen,… .
• Maak er geen probleem van als het een keer misgaat. Het lukt je waarschijnljk niet altijd om gezond te eten. Voel je niet schuldig als je eens een keertje ongezond eet. Je gewicht zal niet meteen de hoogte in schieten. Pak de draad gewoon weer op en ga verder waar je gebleven was.
• Ga niet te vaak op de weegschaal staan.
• In het begin zal je snel gewicht verliezen. Na een tijdje zal je gewicht meer stabiliseren en zal het moeilijker zijn om af te vallen. Dit is normaal. Bedenk dat gezond vermageren betekent dat je geleidelijk aan gewicht verliest op lange termijn.
• Je gewicht is nooit helemaal stabiel. Op één dag kan je één kilo meer of minder wegen. Dit heeft te maken met het vocht in je lichaam. Ga maximaal één keer per week op de weegschaal staan, bij voorkeur op dezelfde dag van de week en op ongeveer hetzelfde tijdstip.
• Gezond eten en voldoende bewegen is belangrijker dan veel gewicht verliezen.

Lees minder

Lees meer

Lees minder

Lees meer

Lees minder

Lees meer